KOŁO ŁOWIECKIE NR 3 "JELEŃ" W LUBLINIE

Kolejowe Koło Łowieckie „JELEŃ” w Lublinie – jako jedno z najstarszych kół łowieckich makroregionu lubelskiego i jedno z pierwszych na ziemiach polskich, jest kontynuatorem pięknych tradycji myśliwskich z okresu międzywojennego. Historia Koła łączy się z działającym przed wojną „Lubelskim Towarzystwem Prawidłowego Myślistwa „JELEŃ”, założonego z inicjatywy pracowników Oddziału Mechanicznego PKO st. Lublin. Dnia 15 grudnia 1926 roku na założycielskim zebraniu przyjęto projekt statutu Koła opracowanego na zwór „Centralnego Związku Polskich Stowarzyszeń Łowieckich” w Warszawie. Opracowano również i przyjęto odznakę – emblemat Koła, na którym widniały dwie skrzyżowane strzelby, w górze wieniec jelenia, a pod spodem róg myśliwski.

Wybrani przedstawiciele – założyciele Koła w osobach: Stanisław Gollat, Edward Knobloch, Jan Pikulski i Władysław Staszewski – dnia 4 stycznia 1927 roku złożyli u notariusza wydziału Hipotecznego Sądu Okręgowego w Lublinie Władysława Modrzewskiego Statut Koła celem uprawomocnienia. Ich też podpisy widnieją pod aktem notarialnym w Sądzie Okręgowym w Lublinie. 24 marca 1927 roku decyzją Wojewody Lubelskiego, Koło zostało zarejestrowane pod pozycją 805 w Księdze Stowarzyszeń i Związków pod nazwą „Lubelskiego Towarzystwo Prawidłowego Myślistwa ”JELEŃ” w Lublinie” z siedzibą przy Oddziale Mechanicznym PKP w Lublinie. Dzień 24 marca 1927 roku jest oficjalną datą powstania Kolejowego Koła Łowieckiego ”JELEŃ” jak również „Dniem Koła”. W chwili założenia Koło liczyło 22 członków zrzeszających pracowników PKP węzła kolejowego w Lublinie, rzemieślników, urzędników, duchownych i innych zamiłowanych w myślistwie.

Członkami pierwszego Zarządu byli:

• Prezes: Stanisław Gollat
• Łowczy: Edward Knoblach
• Sekretarz: Józef Sztobryn
• Skarbnik: Kazimierz Szczerbatko

W pierwszym okresie Koło wydzierżawiało od sołtysów wsi: Dziesiąta, Dys, Jabłonna, Stryjna, w powiecie lubelskim. Indywidualne prawo odstrzału zwierzyny grubej wykupywano w Lasach Państwowych.

Dnia 9 stycznia 1938 roku pismem L. dz. 92/38 Towarzystwo ”JELEŃ” zwróciło się do Lubelskiej Wojewódzkiej Rady Łowieckiej o przyjęcie w poczet Polskiego Związku, który powstał z Polskiego Związku Stowarzyszeń Łowieckich 24 maja 1936 roku z siedzibą w Warszawie. Pismem Nr 9/38 z dnia 21 stycznia 1938 roku Lubelska Wojewódzka Rada Łowiecka potwierdziła przyjęcie Towarzystwa ”JELEŃ” do Polskiego Związku Łowieckiego. Odtąd Koło realizowało zadania i cele, jakie stawiał przed zrzeszonymi Polski Związek Łowiecki liczący wówczas 12000 członków na 45000 wydanych przez starostwa kart łowieckich. Środki finansowe na działalność hodowlano-łowiecką Towarzystwo czerpało ze składek członkowskich i opłat za odstrzał zwierzyny łownej.

W okresie międzywojennym w latach 1927-1939 funkcje w Zarządzie Koła Pełnili:

• Prezesami Koła byli: Stanisław Gollat, Stanisław Hludziński, Feliks Kawiak
• Łowczymi Koła byli: Edward Knoblach, Feliks Kawiak, Zygmunt Żurawski
• Sekretarzem Koła był: Józef Sztobryn
• Skarbnikiem Koła był: Kazimierz Szczerbatko

W 1939 roku Koło liczyło 49 członków

Wybuch II wojny światwej przerwał na długie lata działalność łowiecko-gospodarczą Koła. Zniszczono większość dokumentów, a nieliczne, które ocalały znajdują się w kronice Koła. Los wojny rozproszył członków Koła po całym świecie. Część z nich z bronią w ręku walczyła z faszystowskim okupantem. W regularnych formacjach wojskowych na froncie wschodnim i zachodnim walczyli: Aleksander Barwiński, Jan Pawluk, Kazimierz Przybylski, Józef Rymczuk, Jerzy Szydsłowski, Wiktor Śmigielski, Tadeusz Żbikowski.

W oddziałach partyzanckich w kraju walczyli: Mieczysław Szczerbatko, Stanisław Sawulski, Józef Rymczuk.

Kolejarze czynni zawodowo: Henryk Barszczewski, Feliks Kawiak, Roman Szczepiński w raz z innymi kolejarzami węzła PKP Lublin prowadzili wielokierunkową walkę sabotażową. Za wykazane bohaterstwo w walce wielu otrzymało wysokie odznaczenia bojowe w tym między innymi „Krzyż Walecznych” – Mieczysław Szczerbatko i Tadeusz Żbikowski, poza tym Tadeusz Żbikowski otrzymał najwyższe odznaczenie bojowe Admiralicji Królestwa Wielkiej Brytanii – „Flagę”.

Po wyzwoleniu części woj. lubelskiego, 16 października 1944 roku w Dyrekcji Lasów Państwowych w Lublinie odbyło się spotkanie aktywu myśliwskiego, na którym był Feliks Kawiak – członek przedwojennego Zarządu Towarzystwa ”JELEŃ”. Uchwalono petycję do władz centralnych o wznowienie działalności PZŁ i w sprawie ochrony zwierzyny łownej z uwagi na duże spustoszenie łowisk przez kłusowników. W listopadzie tego roku odbyło się pierwsze posiedzenie komisji organizacyjnej reaktywowania PZŁ. W grudniu 1944 roku ukazuje się w Dz. U. rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Reformy Rolnej, określające terminy polowań na niektóre gatunki zwierząt. 25 stycznia 1945 roku wpisano do rejestru Stowarzyszeń Polski Związek Łowiecki z siedzibą w Warszawie. Dnia 3 listopada 1945 roku zwołano pierwsze po wojnie Walne Zgromadzenie Ogólnokrajowe PZŁ, na którym ustalono następując założenia organizacyjne:

• – osoby chcące polowań muszą być członkami PZŁ
• – zezwolenia a posiadanie broni myśliwskiej udzielane będą członkom PZŁ
• – kandydat na członka PZŁ ma obowiązek złożenia egzaminu z podstawowych wiadomości łowieckich
• – indywidualnie myśliwi nie mają prawa dzierżawienia terenów łowieckich
• – PZŁ jest organizacją społeczną współodpowiedzialną za gospodarkę łowiecką na terenie kraju.

W 1947 roku reaktywuje się „Lubelskie Towarzystwo Prawidłowego Myślistwa ”JELEŃ” w Lublinie. Członkami pierwszego po wojnie Zarządu byli:

• Prezes – Józef Sztobryn
• V-ce prezes – Franciszek Wójcik
• Łowczy – Franciszek Bilski
• Skarbnik – Stanisław Resztak
• Sekretarz – Edward Godlewski
• Członek Zarządu – Aleksander Drzewiński
• Gospodarz – Kazimierz Szczerbatko.

Towarzystwo liczyło 23 członków. Zarząd został upoważniony do podjęcia kroków o prawne zarejestrowanie „Towarzystwa”. Na wniosek Zarządu dnia 14 września 1948 roku decyzją Wojewody Lubelskiego „Towarzystwo” zostaje wpisane do rejestru Stowarzyszeń pod poz. LSP-s IV D/736/48 w Urzędzie Wojewódzkim w Lublinie pod nazwą „Towarzystwo Prawidłowego Myślistwa ”JELEŃ” w Lublinie”. We wrześniu 1948 roku Wojewódzka Rada Łowiecka w Lublinie przyjmuje również „Towarzystwo JELEŃ” w poczet członków PZŁ, z następującymi warunkami:

• – Koło stosować się będzie do statutu PZŁ
• – Koło będzie przestrzegać regulaminu polowań wydanego przez NRŁ
• – wszyscy członkowie należą do PZŁ
• – Koło będzie opłacać składki PZŁ w WRŁ Lublin
• – członkowie Koła będą prenumerować „Łowiec Polski”.

Dla podjęcia działalności gospodarczo-łowieckiej czyniono starania o wydzierżawienie nowych terenów. Dnia 19 grudnia 1948 roku Koło ”JELEŃ” podpisało umowy dzierżawne na grunty gromadzkie:

• – Trawniki: 1200 ha pow. lubelski
• – Dys: 2498 ha pow. lubelski
• – Oleśniki: 1507 ha pow. krasnystawski

Razem 5205 ha, co przy aktualnym wówczas stanie 23 myśliwych wynosiło 226 ha na jednego myśliwego. W latach następnych Koło wydzierżawia kolejne tereny:

• – Wieś Łysołaje i Siostrzytów pow. lubelski – 21.01.1949
• – Wieś Wólka Kańska pow. chełmski – 30.01.1949
• – Wieś Biskupice i Jaszczów pow. lubelski – 28.11.1949

30 grudnia 1950 roku z Lasów Państwowych Koło wydzierżawia tereny leśne:

• – Oleśniki pow. krasnystawski
• – Lasy Borek, Dąbrowa, Łańcuchów i Siostrzytów pow. lubelski.

W dalszej kolejności grunty orne:

• – Wieś Łańcuchów pow. lubelski – 16.01.1951
• – Wieś Wólka Łańcuchowska pow. lubelski – 15.04.1951
• – PGR Łysołaje i PGR Łańcuchów pow. lubelski – 27.11.1951.

Ogółem w tym czasie powierzchnia dzierżawionych terenów wynosi 21750 ha, Koło liczy 35 członków, a na jednego myśliwego przypada 621 ha. Dnia 18.01.1952 roku Koło przyjmuje w dzierżawę tereny całej gminy Nielisz pow. zamojski o powierzchni 11324 ha, które w 1964 roku decyzją wojewódzkich władz administracyjnych w Lublinie zamieniono na tereny okolic wsi Różańca pow. biłgorajski o powierzchni 4550 ha. W 1954 roku następuje podział kraju na obwody łowieckie. Po podziale Koło Łowieckie ”JELEŃ” dzierżawi następujące obwody:

• – 183 – powiat chełmski, 5230 ha, polny
• – 142 – powiat lubelski, 7930 ha, polno-leśny
• – 151 – powiat lubelski, 8590 ha, polny
• – 311 – powiat biłgorajski, 4550 ha, polno-leśny.